Hoogbegaafdheid: leerhonger (deel 1)

Elianne is hoogbegaafd. Haar drie grootste basisbehoeften? Slapen, eten, en leren. En dan overdrijf ik maar een beetje 🙂 Een bekend spreekwoord zegt: “Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd.” Als het gaat om hoogbegaafdheid kun je gerust stellen: “Een dag niet geleerd, is een dag niet geleefd.” Oftewel, voor hoogbegaafden geldt: leren = leven.

Leerhonger
Veel kinderen maken een fase door waarin ze ‘waarom-vragen’ stellen. En veel ouders worden daar soms vreselijk moe van 😉 Een hoogbegaafd kind kan er nog meer van. Alles moet beredeneerd en begrepen worden. En dat maakt het opvoeden van een hoogbegaafd kind intensief. I-N-T-E-N-S-I-E-F met hoofdletters. Wijzelf zien dat bij Elianne: er is een ongelooflijke behoefte aan begrijpen, aan weten, aan beredeneren, aan nadenken, aan plannen tot in de finesses uitdokteren, aan analyseren, aan reflecteren. Kortom: een enorme honger naar kennis en inzicht.

Meestal probeer ik in te gaan op Eliannes vragen en redenaties. Ik wil haar alle ruimte geven om thuis heerlijk zichzelf te kunnen zijn, en het is mijn streven om er, ook op het vlak van leren/redeneren/willen-weten, zoveel mogelijk voor Elianne te zijn. Dus als ze vraagt: “Mama, hoe groeien avocado’s eigenlijk?”, dan zoeken we dat samen op op de i-pad. Als we naar de winkel lopen, en ik wil eigenlijk vaart maken om boodschappen te doen, probeer ik toch (zo nu en dan 😉 ) te stoppen en samen te kijken naar de bloesem én uit te leggen hoe bloemen en bomen groeien. Als ze vraagt: “Waarom heb je eigenlijk twéé gaatjes in je neus?”, dan lach ik eerst heel hard, en denk ik “Uhm, geen idee”, en bedenken we daarna samen waarom God het zo bedacht zou kunnen hebben dat we twee gaatjes in onze neus hebben 😀

Nee, ik heb er niet altijd energie voor, voor deze eindeloze redenaties en vragen. En ook lang niet altijd zin in. En om eerlijk te zijn heb ik mezelf ook wel een beetje aangeleerd om op de juiste momenten ‘hmmm’ en ‘jaaa’ te zeggen… Maar het is óók verrijkend, uitdagend, en humoristisch!

Groei door denken
Eén van de dingen die ik mezelf voor ogen probeer te houden, is dat hoogbegaafde kinderen groeien door te denken. Beredeneren en analyseren is voor hoogbegaafde kinderen een manier om de wereld eigen te maken en een wereldbeeld te vormen. Super belangrijk dus. Deze enorme leerhonger wil ik dan ook niet tegenwerken; dat zou letterlijk wegkwijnen tot gevolg hebben. Liever help ik om haar wereldbeeld te vormen, en Gods aanwezigheid daarin te ontdekken.

Uitdaging in de diepte en de breedte
Een uitdaging blijft het zeker, het stillen van deze bijna onstilbare leerhonger. Eerst stilden we deze honger vooral ‘in de diepte’: door bezig te zijn met letters, of met legpuzzels, of met opdrachtjes. Ja, dit stilt haar leerhonger eventjes. Tegelijk zal ze dan altijd ‘honger’ blijven houden: wil Elianne op intellectueel vlak genoeg uitdaging blijven krijgen, dan zou ze nu eigenlijk in groep 3 moeten zitten – terwijl ze nog niet eens naar de kleuterschool gaat.

Daarom proberen we haar leerhonger nu vooral te stillen ‘in de breedte’: andere terreinen ontdekken en nieuwe dingen uitproberen. Veel knutselen bijvoorbeeld, of haar leren om met geld om te gaan, of een museum bezoeken, of samen tuinieren (waarbij ik mijzelf eerst over een héle grote drempel heen moet helpen 😉 I just don’t like that).

Ik zie die ontwikkeling ‘in de breedte’ ook bij mijzelf: vrijwel altijd heb ik zo’n 10-15 verschillende boeken die ik tegelijkertijd lees. Uitdaging in de diepte is erg bevredigend, maar niet altijd realiseerbaar. Uitdaging in de breedte is vaak gemakkelijker te realiseren, en zo is de honger sneller gestild. In de breedte ontwikkelen is wat mij betreft een goede aanvulling op (géén vervanging van) het leren in de diepte.

Leerhonger in de kerk
Op deze blog wil ik specifiek als christen schrijven over hoogbegaafdheid. Morgen volgt daarom een blog waarin ik het onderwerp van vandaag (‘leerhonger’) toespits op geloofsopvoeding thuis en in de kerk.